Dizayn dünyasında iki əsas anlayış tez-tez qarışdırılır: UI (User Interface) və UX (User Experience). Hətta bəzən eyni anlamda istifadə edilir. Halbuki bu iki sahə bir-birini tamamlayan, amma fərqli funksiyalara malik sahələrdir.
Bu yazıda UI və UX arasındakı fərqləri aydın şəkildə izah edəcəyik və hansı dizaynerin hansını bilməli olduğunu göstərəcəyik. Xüsusilə bu sahəyə yeni başlayanlar üçün sadə və konkret nümunələrlə yanaşacağıq.
UI Dizayn nədir?
UI – User Interface yəni İstifadəçi İnterfeysi, istifadəçinin bir tətbiqlə vizual olaraq qarşılıqlı əlaqədə olduğu hər şeyi əhatə edir.
Sadə dillə desək:
Rənglər, düymələr, ikonlar, şriftlər, boşluqlar və tərtibatlar – hamısı UI dizaynerin işidir.
UI Dizaynerin vəzifələri:
-
Vizual tərtibat və rəng harmoniyası yaratmaq
-
İstifadəçinin gözünü yormayan və intuitiv interfeys dizayn etmək
-
Hər cihazda uyğun çalışan (responsive) dizaynlar hazırlamaq
-
Dizayn sistemləri və komponent kitabxanaları qurmaq
UX Dizayn nədir?
UX – User Experience, yəni İstifadəçi Təcrübəsi, istifadəçinin bir məhsulla qarşılaşdığı bütün hissləri, rahatlığı və ümumi təcrübəni əhatə edir.
Bu yalnız vizual gözəlliklə bağlı deyil, həm də:
-
İstifadəçinin məqsədinə asan və sürətli çatması
-
Axının (flow) məntiqli olması
-
Funksiyaların aydın və əlçatan olması ilə bağlıdır
UX Dizaynerin vəzifələri:
-
İstifadəçi tədqiqatları aparmaq
-
Wireframe və prototiplər hazırlamaq
-
Test nəticələrinə əsasən məhsulu təkmilləşdirmək
-
İstifadəçinin ağrı nöqtələrini müəyyənləşdirib həll yolları təklif etmək
Fərqləri Sadə Nümunə ilə Başa Düşək
Təsəvvür et: Bir mobil tətbiqdə yemək sifariş verirsən.
-
UI – O tətbiqin necə göründüyüdür: rənglər, düymənin forması, şriftlər, şəkillərin keyfiyyəti.
-
UX – Sifarişi rahat, intuitiv və sürətli şəkildə verə bilməyindir. Çətinlik çəkmədən seçim edə bilirsənsə, UX yaxşı işlənib deməkdir.
Hansı Dizayner Hansını Bilməlidir?
✅ UI dizayner əsasən vizual dizayn alətləri ilə (məsələn, Figma, Sketch) işləyir, amma UX prinsiplərini də bilməlidir ki, dizayn etdiyi interfeys funksional olsun.
✅ UX dizayner texniki qrafik qabiliyyətə sahib olmaya bilər, amma istifadəçi tədqiqatı, axın dizaynı və problem həll etmə qabiliyyətinə malik olmalıdır.
Ən yaxşı dizaynerlər UI və UX arasında körpü qura bilənlərdir.
UI/UX Dizaynını Necə Öyrənmək Olar?
Əgər bu sahəyə yeni başlayırsansa:
-
Figma və ya Adobe XD ilə tanış ol
-
Sadə tətbiq prototipləri dizayn etməyə çalış
-
Digər tətbiqlərin dizaynlarını analiz et
-
UX tədqiqat metodlarını öyrən – məsələn, istifadəçi müsahibələri, A/B testləri
-
Müxtəlif layihələrdə həm vizual, həm təcrübə baxımından çalış və geri bildirimlər al
Sonda
UI və UX bir komandanın sağ və sol beyni kimidir. Birini digəri olmadan düşünmək düzgün olmaz. Əgər dizayn dünyasına daxil olmaq istəyirsənsə, bu iki anlayışı dərinləşdirərək öyrənmək səni güclü və tələb olunan bir dizayner edəcək.
